Unsere Kammer hat noch die originellen Kacheln; die Fliesen im Flur sind neu

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Pas op, ook in je huis vind je falsche Freunde......

Praten over huizen is op de werkvloer heel normaal, en niet alleen als je werkt in de bouw of in de binnenhuisarchitectuur. Soms wil je gewoon even vertellen dat je eerder weg moet vanwege een verbouwing, of praat je in de koffiepauze over je mooi nieuwe vloer. Wanneer je dat doet met een Duitstalige relatie, let dan even heel goed op. Want helaas, ook in je eigen huis wonen er een aantal falsche Freunde. Een paar daarvan stel ik even kort aan je voor.

kachel, Ofen, tegel, Kachel/Fliese

Verwarming, die kun je niet missen in onze streken. Een heel algemeen woord dat je daarvoor kunt gebruiken, is natuurlijk kachel. Er is een heel rijtje woorden dat hiermee samenhangt, en die kunnen zowel ouderwets zijn als heel eigentijds, maar ik wil het hier gewoon even hebben over het basisbegrip. Dat is namelijk een vrij grote instinker: het Duitse woord die Kachel  bestaat ook. Alleen, het betekent iets anders. Wanneer een Duitser het heeft over eine Kachel, of, zoals meestal gebeurt, over het meervoud die Kacheln, dan bedoelt hij daar tegels mee. "Wir haben uns für unsere Küche schöne Kacheln ausgesucht": "Wij hebben voor onze keuken mooie tegels uitgezocht." Het betekenisverschil is ontstaan door de ouderwetse Kachelofen, de met tegels beklede verwarming die jullie vast ook al eens in een museum hebben zien staan. Het zijn erg grote gevaartes, die vaak met de meest prachtig geglazuurde tegels bekleed zijn en een statussymbool waren. In het woord Kachelofen komen dan dus de betekenissen van verwarming en tegels samen.

Maar het gebruik van Kachel  ligt, eerlijk gezegd, nog net iets ingewikkelder. Het Duits kent ook het woord die Fliese, dat dezelfde betekenis heeft. Gewoonlijk worden beide woorden door elkaar gebruikt. Maar helemaal correct is dat niet. Eigenlijk is het woord Kachel puur bedoeld om te gebruiken voor tegels die toegepast worden op ovens, en zou je alle andere tegels, voor de vloer en voor de wand, Fliesen moeten noemen. Maar dat gebeurt dus niet. Vooral als er sprake is van decoratieve tegels die je in de keuken gebruikt, is het heel gewoon om het te hebben over Kacheln. Kun je me nog volgen? Ach, ik heb gewoon een simpele stelregel voor je. Wanneer je het wilt hebben over tegeltjes, gebruik dan standaard het woord Fliesen. Behalve als je in een museum werkt of in een kasteel woont, en over de antieke verwarming wilt praten. Dan zeg je Kacheln.

vloer, Boden, gang, Flur

Oké, over de tegels hebben we het gehad. Die worden vaak toegepast op de vloer. Het gelijkluidende Duitse woord voor de vloer is der Boden. "Das Kind lag am Boden": "Het Kind lag op de vloer." Niet heel moeilijk, lijkt mij. Het Duits kent echter ook een woord dat precies zo klinkt als vloer, namelijk der Flur. Dit betekent echter iets heel anders, namelijk de gang. "Unser Flur ist sehr lang": "Onze gang is heel lang." Je zult dus meteen begrijpen dat "Unser Flur ist schmutzig" niet betekent dat de vloer vies is. Tenzij het de vloer van de gang is, dat dan weer wel.....

kamer, Zimmer, bergruimte, Kammer

Nu we het toch hebben over gangen, keukens en badkamers, vind ik het een goed idee om even het algemene begrip kamer te noemen. In het Duits is dat das Zimmer. "Wir haben drei Zimmer":"Wij hebben drie kamers." Je kunt ook het woord die Kammer gebruiken, dat erg lijkt op kamer, maar een veel specifiekere betekenis heeft: de bergruimte.

Nu je dit alles hebt gelezen, snap je meteen dat de voorbeeldzin van dit blog prima begrepen zal worden door een Duitser. "Unsere Kammer hat noch die originellen Kacheln, die Fliesen im Flur sind neu." "Onze bergruimte heeft nog de originele tegels, de tegels in de gang zijn nieuw." Alleen een muggenzifter zal nog zeggen dat de Kacheln in de bergruimte ook Fliesen genoemd zouden moeten worden. Maar zó precies zijn we dan ook weer niet, toch?

Ik hoop, dat ik met dit blog weer de betekenis van een aantal woorden heb weten te verduidelijken, zodat jullie voortaan vaste grond onder de voeten voelen als jullie ze gebruiken.

Aan de hand van deze paar voorbeelden wordt duidelijk dat je makkelijk ins Fettnäpfchen treten kan (een faux pas kan begaan) ofStolpersteine (hindernissen) moet overwinnen in de Nederlands-Duitse communicatie.

Tot ziens in een volgende blog met daarin meer van soortgelijke aandachtspunten. Bis bald!