Mein Kaufhaus ist leider sehr gehörig

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Over huizen die je kunt kopen, en huizen waar je iets kunt kopen

Eigen haard is goud waard, zegt het spreekwoord, en dat geldt zeker als je een eigen huis hebt. Deze keer wil ik het graag met jullie hebben over begrippen die je tegenkomt als het het hebt over je huis, en die zeker van nut kunnen zijn. Niet alleen als je in Duitsland een huis wilt kopen, maar natuurlijk ook als je met een Duitstalige relatie praat over je woonsituatie.

koophuis, Eigentumswohnung, warenhuis, Kaufhaus

Een veelgebruikt, en voor Nederlanders wat verwarrend Duits woord is Kaufhaus. Natuurlijk, iedereen die weleens in Duitsland komt, heeft gezien dat daar de warenhuizen mee worden aangeduid. Heel logisch ook, want het gaat immers om een gebouw waar je van alles kunt kopen. "Unsere Stadt hat im Zentrum drei Kaufhäuser": "Onze stad heeft drie warenhuizen in het centrum." Maar je zou in de verleiding kunnen komen om het Nederlandse woord koophuis ook één op één te vertalen met Kaufhaus. En dat is nu net niet mogelijk. Ben je de eigenaar van een woning, dan heet deze in het Duits eine Eigentumswohnung. Je kunt ook zeggen: ein eigenes Haus. "Wir haben eine Eigentumswohnung": "Wij hebben een koophuis."  Eigenlijk niet al te moeilijk, als je alert bent.

gehorig, hellhörig, behoorlijk, gehörig

Nu hebben de meeste huizen wel één of meer nadelen, en dat kan natuurlijk ook voor het jouwe gelden. Misschien is dat bijvoorbeeld erg gehorig. In het Duits bestaat het woord gehörig, je zou dus zeggen: dat is hetzelfde. Maar dat is dus helaas niet zo. Een gehorige woning is eine hellhörige Wohnung. Overigens mag je voor hellhörig ook schlecht isoliert gebruiken. Als je de betekenis van hellhörig goed onthoudt, is het niet al te lastig, denk ik. Maar let wel even op het woord gehörig. Dat betekent namelijk in eerste instantie gepast ("Er hat sich nicht gehörig benommen": "Hij heeft zich ongepast gedragen"), en in tweede instantie behoorlijk, of aanzienlijk. Er hoort dan dus altijd een eigenschap bij, die versterkt wordt als je gehörig gebruikt. "Das Haus hat einen gehörigen Keller": "Het huis heeft een behoorlijke kelder."

even, gerade, eben, vlak

Tot slot vind ik het handig om nog twee begrippen te noemen die ook te maken kunnen hebben met huizen, al kun je ze ook bij vele andere gespreksonderwerpen tegenkomen. Ten eerste het woord even in de betekenis van even getallen. Woon je op nummer twee, dan kun je zeggen: "Mein Haus hat eine gerade Nummer". Het Duitse woord eben, dat zoveel lijkt op even, kun je in dit geval niet gebruiken. Dat betekent namelijk vlak. "Die Strasse ist eben": "De weg is vlak".

Nu jullie dit alles gelezen hebben, zal volkomen duidelijk zijn dat de voorbeeldzin van dit blog niet bepaald correct Duits is. "Mein Kaufhaus ist leider sehr gehörig" zou zoiets betekenen als "Mijn warenhuis is helaas erg behoorlijk." Daar zullen de meeste Duitstaligen enigszins door op een dwaalspoor raken. De juiste zin zou dan ook horen te zijn: "Meine Eigentumswohnung ist leider sehr hellhörig."

Tot slot wil ik graag met jullie een leuke Duitse uitdrukking delen die ik laatst tegenkwam: "Er/sie ist ganz meine Hausnummer". Dat kun je zeggen als iemand je heel erg goed bevalt. Grappig, toch?

Ik hoop, dat ik met dit blog weer de betekenis van een aantal woorden heb weten te verduidelijken, zodat jullie voortaan vaste grond onder de voeten voelen als jullie ze gebruiken.

Aan de hand van deze paar voorbeelden wordt duidelijk dat je makkelijk ins Fettnäpfchen treten kan (een faux pas kan begaan) ofStolpersteine (hindernissen) moet overwinnen in de Nederlands-Duitse communicatie.

Tot ziens in een volgende blog met daarin meer van soortgelijke aandachtspunten. Bis bald!