Ich arbeite hier als Auffolger von Herrn Mulder

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Der Nachfolger, folgen +3, verfolgen +4, befolgen +4, erfolgen

Het Nederlandse zelfstandig naamwoord de opvolger is in de Duitse vertaling der Nachfolger. Der Auffolger is geen bestaand Duits woord. “Wordt vervolgd!” is in het Duits vertaald “Fortsetzung folgt”. En daarmee zijn we bij de diverse betekenissen van het werkwoord folgen (+3) aangekomen. In het Nederlands betekent het allereerst (gewoon) volgen: “Ik volg haar op enige afstand” is in het Duits “Ich folge ihr in einigem Abstand”. In een vervoeging met haben betekent folgen: “Gehorsam leisten” oftewel: opdrachten (op)volgen. “Er hat mir gefolgt” betekent dus in het Nederlands “hij gehoorzaamde mij”. Bij folgen in de vervoeging met sein: “Er ist mir gefolgt” betekent de zin “Hij is achter mij aan gekomen”.

Verder bestaan er nog vormen van het werkwoord volgen die verbonden zijn met diverse voorvoegsels en die alle een andere betekenis hebben. Befolgen betekent in het Nederlands: (een voorschrift of raad) opvolgen: “Wir mussten die Vorschrift sehr genau befolgen” is in de Nederlandse vertaling “Wij moesten de instructie uiterst nauwkeurig opvolgen”. Het werkwoord erfolgen betekent plaatshebben, gebeuren: “Nach erfolgter Montage fuhr er gleich los” is in het Nederlands “Direct na het uitvoeren van de montage reed hij weg”. Nog een voorbeeld: “Es ist noch keine Zusage erfolgt” is in het Nederlands “Er is nog geen toezegging gekomen”. Verfolgen heeft dezelfde betekenissen als het Nederlandse “vervolgen”. Bij het gebruik van verfolgen moet je echter aan het gebruik van de juiste naamval denken. In tegenstelling tot de 3e naamval die verbonden is met folgen (Er folgte mir) is vervolgen verbonden met het gebruik van de 4e naamval (Er verfolgte mich).

Folgern, schlussfolgern, die Folgerung, die Schlussfolgerung, Der Erfolg

Het scheelt slechts de letter r, maar folgern betekent iets heel anders dan folgen. Folgern betekent namelijk concluderen. “Daraus lässt sich folgern, dass er das so wollte” betekent dus in het Nederlands: “Daaruit kan men slechts concluderen, dat hij het op deze wijze wilde”. Als synoniemen voor folgern gebruikt het Duits ook vaak de werkwoorden schlussfolgern of schlieβen: “Aus ihren Worten konnte ich nur (schluss)folgern, schlieβen, dass sie nicht kommen wird” (“Uit haar woorden kon ik slechts concluderen dat ze niet zal komen.”) Hiermee in overeenstemming is de betekenis van de van deze werkwoorden afgeleide zelfstandige naamwoorden: “die Folgerung/Schlussfolgerung” betekent in het Nederlands de (eind)conclusie. “Die Folgerung (Schlussfolgerung) lautet…” wordt in het Nederlands “De (eind)conclusie luidt…” Der Erfolg tenslotte betekent het succes, en heeft dus een heel andere betekenis dan de hierboven genoemde (afgeleide) vormen van folgen.

Aan de hand van deze paar voorbeelden wordt duidelijk dat je makkelijk ins Fettnäpfchen treten kunt (een faux pas kunt begaan) of Stolpersteine (hindernissen) moet overwinnen in de Nederlands-Duitse communicatie.

Volgende week wederom een nieuwe blog met daarin meer van soortgelijke aandachtspunten.

Bis bald!