Der tote Winkel

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Im toten Winkel

Bij sommige woorden zit het als het ware in je dode hoek dat ze een Falsche Freund kunnen zijn. Bij mij gold dit bijvoorbeeld voor het Nederlandse tot. Dat Duitsers dit korte, neutrale woordje gemakkelijk verkeerd kunnen begrijpen, bleek mij pas toen ik met de Duitse oom en tante van mijn vrouw een bordspelletje speelde. Zij begrepen de instructies die erbij hoorden niet. Wat bleek? Zij lazen dat zij "tot" een bepaald vakje moesten doorlopen met hun pionnetjes. Pas op dat moment realiseerde ik me het betekenisverschil tussen het Duitse en het Nederlandse tot.

tot, bis

Tja, het zijn heel verschillende woorden en ze hebben niets met elkaar te maken. Het Nederlandse woord is in eerste instantie een voorzetsel dat een grens of een einde aangeeft, zowel in tijd als in plaats. "De vrachtwagen is gisteren tot Berlijn gekomen", kun je zeggen, of: "We kunnen deze goederen leveren van maandag tot vrijdag." In het Duits vertaal je dan tot met bis. "Der Laster ist gestern bis Berlin gekommen", en "Wir können diese Güter liefern von Montag bis Freitag."

dood, tot

Hoe anders is het met het Duitse tot, dat je uitspreekt met een lange o. Dit bijvoeglijke naamwoord heeft dezelfde betekenis als het Nederlandse dood. "Der neue Mitarbeiter hatte gestern einen Unfall; er war sofort tot": "De nieuwe medewerker had gisteren een ongeval; hij was meteen/op slag dood." Geen wonder dus dat een Duitstalig iemand het Nederlandse tot echt niet kan plaatsen!

dood, (der) Tod

Tot slot wil ik je graag even wijzen op het feit dat in het Nederlands het bijvoeglijk naamwoord dood hetzelfde is als het zelfstandige naamwoord. Maar in het Duits zijn ze verschillend. "Unser Firmengründer ist seit Langem tot": "De oprichter van ons bedrijf is allang dood." Maar: "Der Tod kam schnell":"De dood kwam snel."

Je ziet, sommige woorden kunnen echt onverwacht voor verwarring zorgen, vooral als ze in je "dode hoek" zitten, zoals ik zelf meemaakte met het veelvoorkomende woordje tot. Waar spelletjes niet allemaal goed voor zijn!

Bis (!) bald!