An diesem schwülen Tag suchen wir uns einen schattigen Platz

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Eigenschappen van mensen.....waar kun je met open ogen intuinen?

Falsche Freunde vind je op elk gebied van de taal, en dus ook als het gaat om de beschrijving van mensen. Vandaag bespreek ik hier nog een keer, en voorlopig voor het laatst, wat er daarbij mis kan gaan. Let goed op als je iemand schattig, gierig, of zwoel gaat noemen!

schaduwrijk, schattig, zoet, süß, schattig, niedlich

In onze, overigens geheel correcte, voorbeeldzin wordt er gesproken van een schattigen Platz. De Duitser bedoelt hier een plekje in de schaduw mee. Grappig genoeg kennen wij precies hetzelfde woord schattig. Maar wij bedoelen daar een aandoenlijk lief persoon mee. Je kunt bijvoorbeeld een schattige baby hebben, of een nestje schattige jonge katjes. Maar hoe benoem je die dan in het Duits? Je kunt in dat geval een paar kanten op. Een schattige baby, of de kittens zullen waarschijnlijk süß genoemd worden. Maar ook het woord niedlich  kun je gebruiken. Dus "Heinrich ist ein süßes oder niedliches Baby". Best gemakkelijk dus. En ten overvloede, het woord süß betekent ook gewoon zoet. 

gierig, geizig, gulzig, gierig

Na al die lieftalligheid wordt het tijd om eens over te schakelen naar een wat minder fijne eigenschap: gierigheid. Heeft je baas je zojuist een kleiner budget toegekend dan je kunt waarderen, dan kun je je ongenoegen uiten met de zin: "Wat ben je gierig!" Los van het feit of dit een verstandige strategie is, wil ik je op het hart drukken om in ieder geval niet te zeggen: "Du bist/Sie sind aber gierig!" Je zegt hiermee namelijk dat de ander gulzig is, en dat zou kant noch wal raken. De juiste vertaling van gierig is geizig. In de voorbeeldzin hierboven moet je dus gierig gewoon vervangen door geizig. En klaar is Kees. En na deze opmerking misschien toch maar naar een andere baan gaan zoeken.

zwoel, schwül, homoseksueel, schwul

Nu weer terug naar het schaduwrijke plekje, dat je hebt gezocht op de zwoele dag. Fijn, zo'n terrasje met parasol! Maar ik hoop, dat je niet tegen je Duitse collega hebt gezegd, dat je deze dag erg schwul vindt, waarbij je de "u" dus uitspreekt als "oe". Hij of zij zou daar niets van snappen, want het Duitse woord schwul betekent homoseksueel. Behoorlijk verwarrend!  In dit geval zit je maar een heel klein beetje van het juiste woord af, het scheelt om precies te zijn een umlaut. "Ein schwüler Tag", waarbij je de ü uitspreekt als "uu", dat is de juiste vertaling van "een zwoele dag".  Een klein, maar voor Nederlanders net even wat lastig verschil. Zorg dat je erop let! En vergis je je toch nog een keer? Dan zou je bij dit voorbeeld gelukkig alleen grappig overkomen. In andere gevallen kan het verschil heel pijnlijk zijn, of hilarisch. Vooral als je wilt vertellen dat je net een zwoele diva langs zag komen!

Aan de hand van deze paar voorbeelden wordt duidelijk dat je makkelijk ins Fettnäpfchen treten kan (een faux pas kan begaan) ofStolpersteine (hindernissen) moet overwinnen in de Nederlands-Duitse communicatie.

Tot ziens in een volgende blog met daarin meer van soortgelijke aandachtspunten. Bis bald!